Polish English

Festiwal sztuki w przestrzeni publicznej

Lublin 22-25 czerwca 2009

Najnowsza edycja Festiwalu →

 

MKiDN   Lublin 2016   Lublin - Miasto Inspiracji

Akademia Ruchu

Akademia Ruchu powstała w Warszawie w 1973 roku. Od założenia grupy aż do chwili obecnej dyrektorem artystycznym jest Wojciech Krukowski. Zespół tworzą dziś: Janusz Bałdyga, Jolanta Krukowska, Cezary Marczak, Zbigniew Olkiewicz, Krzysztof Żwirblis, Jarosław Żwirblis, Jan Pieniążek. W skład "historycznej" grupy, podejmującej w latach 70. działania na większą skalę wchodzili także: Andrzej Borkowski, Andrzej Komorowski, Jonasz Konderski, Aleksandra Lompart, Maria Pieniążek, Grażyna Skibińska, Marta Sutkowska, Hanna Tomaszewska, Joanna Krzysztoń, Gabriela Ligenza, Maciej Skalski, Jerzy Kapuściński, Ryszard Kawalec, Piotr Rypson. Pierwszym przedstawieniem zespołu był "Collage" z 1973. Następnie powstały m.in. "Lektorat" (1973), "Głód" (1974), "Autobus" (1975), "Lekcje" (1976), "Wieża" (1975) i "Życie codzienne po Wielkiej Rewolucji Francuskiej" (1980). Istotę przedstawień Akademii stanowił ruch i tworzenie tzw. poetyki gestu codziennego. Działania fizyczne aktorów podporządkowane były strukturze przedstawienia, którą tworzyły rytm i przestrzeń. Całość składała się na jasny i prosty przekaz budujący rodzaj plakatowej metafory. Charakterystyczną cechą spektakli grupy była także rezygnacja z literackich dialogów i fabuły oraz brak tradycyjnych postaci posiadających własny charakter i indywidualne cechy. Zamiast tego pojawiały fragmenty muzyczne, dźwięki, pojedyncze zdania lub tylko słowa oraz bezosobowe postacie. Grupa wypracowała zupełnie nową, nieobecną wcześniej w sztuce polskiej formułę intermedialnej działalności artystycznej.

Jednym z najsłynniejszych wczesnych przedstawień Akademii Ruchu był "Autobus". Akademia Ruchu kreując swój teatr plakatowej metafory odnosiła się do póz i pustych form życia społecznego i politycznego:

"Wyodrębniona z mroku, symboliczna grupa pasażerów rozpędzonego, upiornego pojazdu. Bezruch, który zawiera w sobie tyleż dynamiki co najbardziej spontaniczny, żywy ruch - jest to raczej obraz niż spektakl. W tym jednak paradoksalnie tkwi siła »Autobusu«, bo oto obraz okazuje się być mimo wszystko spektaklem: dramat narasta tu niemal niepostrzeżenie, lecz zmusza do reakcji. Może być tą reakcją protest i zniecierpliwienie, może być współuczestnictwo."

Maria Bojarska, "Scena" 1976, nr 2

OD 1975 Akademia Ruchu zaczęła organizować akcje teatralne i rozmaite akcje środowiskowe. Niektóre przeprowadzano w przestrzeni miejskiej, na przykład "Europa" (1976), inne rozgrywały się w prywatnych mieszkaniach, np. "Dom I" w Lublinie (1978), "Dom II" w Santarcangelo (1978). Wydarzenia te odnosiły się do idei współdziałania i pobudzenia aktywności widzów. Grupa poszukiwała nowych sposobów komunikacji i ożywiała wybrane przez siebie miejsce.

Pod koniec lat 70. Akademia Ruchu przekształciła się w zespół profesjonalny i Ośrodek Teatralny, zaczęła realizować warsztaty artystyczne w Polsce i zagranicą, m.in. Paryżu, Londynie, Avignonie, Brukseli i Mediolanie oraz międzynarodowe seminaria poświęcone różnym aspektom sztuki wizualnej. Dzięki staraniom AR w Polsce gościł m.in. The Living Theatre, Odin Teatret, Piccolo Teatro di Pontedera. Organizowała także wystawy i pokazy filmów w ramach Kina Akademii Ruchu. Równocześnie powstawały kolejne przedstawienia zespołu.

Akademia Ruchu działa obecnie jako interdyscyplinarne centrum sztuki współczesnej, jej członkowie organizują autorskie przedstawienia, czasem łącząc swoje siły i występując wspólnie z nowymi projektami. Akcje miejskie AR są dowodem konsekwentnej i permanentnej artystycznej obecności w przestrzeni publicznej Polski od lat 70. do dziś.